PACHO
Goyo dala
Ka wuoyi dwaro goyo dala to wuon ema gwedhone kar
gedo. Gik ma nyaka obedgo gin; lee, ratong’ (beti), gweno (thuon),
tong’ kod joma dhi konye tich gedo. Tong’ ichuoyo e chuny dala kama
osepuodhi mondo ogedie.
Kaka itimo ema; itero gweno mathuon kama iparoni
inyalo gere odno, kendo onindo kuro. Onge ng’ato ang’ata mane inyalo
nyisi kama idhi goye dala, nikech ka ng’ato kata ogwang’ omako gweno
to ok go dala kanyo, nimar mano nyiso hawi marach.
Pi bende iolo e agwata ka yugi olware pigno to nyiso
ni kanyo ok nyal goye dala. Ka wuoyi onge gi wuon monyuole to owadgi wuon
moro mosegoyo dala nyalo gole, mano e ng’at mochung’ kar wuon. Kata
owadgi maduong’ mosegoyo dala bende nyalo gole. Wuoyi maduong’ ma pok
ogoyo dala ok nyal golo wuoyi matin ngang’.
Kimirwa goyo dala nade?
Kimirwa ok nyal kuongo goyo dala motelo ne nyathi
monyuol e dalano, kotimo kamano to yawuoyi monyuol e dalano nyaka tho.
Kawuoyi maduong’ osegolo dala to jaduong’ nyalo golo kimirwa kendo
gwedhone kar goyo dala, mano to onge kwer manyalo tweye.
Ka jaduong’ dwaro goyo dala gi yawuot mikaye mane
osetho to owuok gi wuoyi
maduong’ kendo ogero hindi (kiru), onindo e hindi ndalo ang’wen eka
ogero od nyachira e bat acham machiegni gi hindi mar mikayi.
Ndalo ang’wen bang’ mano wuoyi maduong’ biro
kendo gedo e bat achwich. Chi jaduong’ (nyachira) ema nyaka kuong’ kel
pi e dalano nimar en ema ochung’ kar miyo mane otho chande. Jaduong’
ema kuongo moko mach eka imoko mach milosogo chiemo ne jogedo.
Mikayi
odhi kariya oweyo jaduong’ gi yawuoyi, igoyo dala nade?
Nyachira goyo dala kaka mikayi dine otimo, mak mana
ni wuod dhako maduong’ ema bedo kaka wuoyi maduong’ e dala.
Jaduong’ tieko ndalo ang’wen e hindi korka ogedo
ne dhako matin (nyachira). Dhako matin ema kuongo omo pi e dalano, wuoyi
maduong’ gero ot bat korachwich.
Jaduong’
odong’ gi Rero kod nyithind dhako maduong’ (mikaye mane osetho), igero
dala nade?
Ka dhako otho kende eka iloso hindi mare, to dhako
modhi kariya ok los hindi mare kigoyo dala. Rero ema bedo wuon dala, kata
kamano wuod dhako maduong’ ema kuongo gedo ka yawuoyi ma moko pok ogedo
e dalano.
Kimirwa
ema duong’ e dala, yawuoyi monyuol e dalano to tindo, ogoyo dala nade?
Loko dhochne tek nimar ok onyal kuongo goyo dala ne
nyithindo monyuol e dalano, omiyo ka dagi nitie to igolo dayono gi kimirwa
igone pacho to kimirwa dhi gedo but ode. Kato dalano bedo mar kimirwa.
Jaduong’
man kod nyithindo bende nyalo goyo dala ka onge dhako?
Jaduong’ ok nyal goyo dala kende ma onge dhako, ka
mano otimore to nyithinde ok nyal gedo e dalano, nimar onge dhako mane
otieke kwer, kaka mar umbo pi. Onge
dhako ma nyalo dakie. Jaduong’no nyaka chak dhi gol dala machielo
motieke dhoch duto kaka dwarore.
Jaduong’
ogolo dala kende (misumba)
Ka jaduong’ ogolo dala kende ma onge dhako kata
nyithindo to mano dala ma ok ber kata ka ng’ato chieme nimar ok olok
dhochne eyo ma kare. Anyuolane to chik otweyo ma ok onego gichiem kanyo
nikech ne ok otieko chike pacho kaka dwarore, jo-libamba to nyalo chiemo
achiema onge gima rach.
Jaduong’ odak ka-pango, kendo pok ogoyo dala, wuode otho, bende onyalo goyo dala gi kitundu?
Ooyo, ok onyal goyo dala gi kitundu nimar kapo ni
mano wuoyi maduong’ to onge ng’at ma ting’o lee. Od wuoyino bende ok
nyal ger gi liel nimar onge ng’ama biro loko dhochne, mar riwo pien gi
chiege. Jaduong’ bende ok nyal yawo pacho kaen kod siriri. Jaduong’
nyaka dog mana e gunda kata obedo ni joma tindone osegoyo mier.
Bende
jaduong’ nyalo goyo dala kaen gi dhako kende (ma onge nyithindo)?
Ee, jaduong’ nyalo goyo dala kende gi dhako;
oting’o lee gi beti (ratong’) to dhako dhi umbo pi e dalano kendo
jaduong’ tieko kweche mag dipo kaka dwarore.
Bende
jaduong’ nyalo goyo dala gi kimirwa (ma obi godo e ich kata kawuotho)?
Ooyo, ka nitie wuoyi moro matin e dalano to ema
ting’o lee gi ratong’. Kimirwa to ting’o yien. Kata inyalo ore
kamoro ka chieng’ goyo dala ochopo to obiro ka tich gedo osechakore. Onge kwero ma nyalo make e dalano, kata chiemo ochiemo achiema e dalano.
Gero
simba mokwongo bende wuoyi matin chande ema chako bur, kata tong’o yien.
Koseger odno to en bende ema okwongo oketo ng’etne e pien. Gigo duto
itimogi gi rieko mondo kik kel sigu e pacho e kind kimirwa gi wuoyi
matinno. Miyo bende nyaka yie gi pach jaduong’ pacho.
Bende
jaduong’ nyalo goyo dala gi kitundu mar chiege ma pok oyiki?
Ooyo,
ok onyal goyo dala gi kitundu mar chiege, nikech dhako e wuon dala onge
kaka onyalo loko dhoch mar pacho.
Bende
wuoyi nyalo goyo dala ka min mare nigi kode?
Ooyo,
wuoyi ma min mare nigi kode ok nyal goyo dala, kapo otimo kamano to min
mare ok donj e dalano, kendo ok ginyal riwo lwedo (chiemo kanyakla).
Dhako
bende nyalo goyo dala ka chwore (otho) to pok oyiki?
Dhako ok nyal goyo dala gi chwore ka otho kendo pok oyiki, mano chuno ni nyaka yike mana e gunda kama noyudo gidakie. Nimar onge ng’ama biro tieko dhoch mar dala manyien. Kamano otimore to yawuote duto nyaka tho.