Keye mosechamo ji e piny Luo

Penjo: Keye ma osekayo jo-Luo ng'eny to gin duto gin gi nyinge-gi. Sani kech ma kecho ahinya iluongo ni "eluf to ang'o?" Tiende ni nengo cham tek ma kata in kod siling' eluf achiel, to ok rom rundo cham.

Keye moko ma osekayo jo-Luo gin kaka, ke, goro-goro, ke ang'iek laki, ke keya, ke choka kod ma moko.

Bende inyalo lerone jasomo nyinge keye-gi kinde koda  higni manene gi-kayo jo Ramogi? Bende inyalo lero tiend nyinge-go?  Mago kende.

 An ja Umira Kager, ma ja gere ka ng'ama onyuomo meru m'idendo giluor ni 'baba'

Dwoko: Ja-Umira Kager ma ja gere ka ng’ama onyuomo meru m’idendo giluor ni BABA! Kendo wuodgi Laktar atari ma taro meru kata ibet to ogayi agaya ni rawera rit oko kanyo matin pod achowo meru riwi, magi gi lemb joma dongo, adwoko erokamano kuom yawone od mbaka; dwoko ero biro kaliyo mana ka sanjuri (orujre).

Piny Luo keye osekidhoji kuom ndalo mokadho ma moko bende ok wanyal kata mana pimo, kata kamano moko to jombetre osetemo lero tiendgi matin tin. Kuom mano an bende abiro temo ngeko kaka ang’eyogi matin. Mig. Odhoji wuod Umira owacho ni kech masani kidhoji dala iluongoni eluf to ang’o? Tiende ni nengo ose dhi malo ma kata ibedgi miche mathoth to ok inyal ng’iewogo gimoro maromo jo ot chamo.

Ke Goro Goro: Kejni yande ochamo ji e piny Luo e kor higa mar 1983/4 kama yande ipimo cham gi mikep kimbo mar 5kg. Mano emane joluo ochako nenogo pek mar yudo cham nimar chon ne ok nyal rund cham matin kamano (5kg kende).

Mikebeni yande jo-ohala odiyo kore ma ka opimni godo cham to ok rom kata tedo kuon odiechieng achiel. Kejni ji yande ochake nyinge mopogore opogore ma kata okebe mar pimo yande olos e rang’iny moporo moko niluongo ni; Nyang’ande, Nyaum Pusi, Kube gi ma moko kaluwore gi duong’ne kaka oromo.

Nying’ni to nobiro kaluwore gi dhok ma mwacho gajo e gwenge mokiewogi pinje Luo; kaka joka Kombe-Kombe (Abagusii), Joka Mrama (Abandu Nyonyoro), Joka Koria (Abakuria kata Watende). Ogandagi kar luongo okebeni ni Koro Koro (kaluwore gi ywakne mane oywakgo ka cham donjo e iye ni: Kroooo....! Krooo...!). Mwache to lep ogwenyore kuomgi ma gi wacho mana ni Grooo...! Grooo...!

Ke Ang’iek Laki:to ok ayango maler maka ng’ato ong’eye to mondo omiwa paro mapiyo mondo omi wakete e kanyakla mar wechegi.

Ke Keya: Mani en kech mane ochaji ndalo mane yawuot Luo okaw odhi e lweny ma mon odong’ kendegi ma kaka ginyalo puro to nyithindo bende giri tek, omiyo rem mar chiemo nobet e piny Luo.

Pinje mane yawuot Luo ogoye lwenje ne gin kaka; Piny India, Vietnam, Burma gi pinje ma moko mane jo-Ingresa dwaro kawo gi loch ang’enge. Mano oyudo ka Hitler bende osechako goyo pinje mag Ulaya madiere.

Ke Choka: To aparo ni en ndalo mane ji odhi e tich ogirimiti mane itiyo ne jorachere kuonde kunyo buru maracha milosogo choka mane ikunyo Kariandusi gi gwenge mokiewo kode, hosi mar Lwaho madiere (Rift Valley).

Ke Piende: En Kech ma yande ochamo jo piny ma cham orumo e dere, jamni bende orumo e dipo ma koro piende mane odong’ ji koro liyo kendo chako budo mondo ocham. Higa mane otimore ema ok ayango maler.

Ke Bonyo: Mano notimore ndalo mane det Bonyo omonjo piny Luo kendo oketho cham ma ji odong’ nono ma kata it oboke minyalo dondi kaka a lot ema onge!

Janeko Lawa: Kejni nyocha ochamoji endalo loch Moi maka ineno ng’ato ka biro to iwe mana ni obiro kwayi matin ma isedondo.

Sitima Olal: Kejni nyocha obiro ndalo ma sitima nyocha osiko ka lal alal oyuma maka idhi rego cham jo ibiro rito kata ndalo oariyo kapok oduogo. Samoro oduogo to ji bende thoth ma dwaro rego cham.

Ke Kilo: Kejni otimore kar higa 1974 nyaka chak 1975 kanyo emane ji ochako pimo cham e ratil mar 1kg. Motelo yande inyalo yudo ka ji thoro ngeso chiemo athoth kendo ne ok pim e ratil, ni nyalo pimgi e adita kata odheru. Ka in gi cham to iwilo gi ng’at man gi bel kata marieba. Kejni omiyo itji olirore ma koro ne ginyalo pimo gik moko e ratil mar kilo.

Keye osechamoji mang’eny ma ok anyal pimogi duto mago to gi ma moko ma ok anyal yudo tiendgi sani yie imiwa pachi kuom wevhegi in bende. Gweng ka gweng’ bende yande omiyogi nyinge mopogore opogore, an atemo kelonu kaluwore gi mago mane otemo lando e piny Luo mangima.

Wuon Abila

( Ajos wuod Atiga Ny’Ochola da mar wuoru miluongo ni ang’o ni?)

Jagoro kendo jarit od Twak; Mikayi Adhiambo Nyar Kochogo
Copyright © 2004 by [Joluo dot Kom]. All rights reserved.
Revised: 05 Jun 2005 19:54:45 +0200 .